Er zou eigenlijk een live-bijeenkomst zijn voorafgaand aan de Rond de tafel met Rob Bartels. Door ongelukkige omstandigheden kon die bijeenkomst niet doorgaan, maar deelnemers gingen in plaats van live, online met elkaar aan de slag en dat leverde heel mooie en verrassend dingen op. Paulien Hilbrink schreef er een verslag over.

De deelnemers hadden zich erop verheugd elkaar zaterdag 3 oktober te ontmoeten op het ISVW, mooie bijeenkomsten bij te wonen en lekker samen te lunchen. Helaas moesten we de CKN-dag in Leusden annuleren. Om de energie die iedereen erin had gestoken niet verloren te laten gaan, hebben we het ochtendprogramma online gedaan.

Het werd een geslaagde bijeenkomst vol mooie werkvormen, goede gesprekken en inspiratie.

Een korte impressie:

Na een verfrissende werkvorm die ons allemaal uit onze eigen keukens en studeerkamers haalde en samenbracht, staken we de koppen bijeen om het te hebben over het online filosoferen. Een aantal opmerkingen: Je mist de een-tweetjes, je ziet niet wie de aandacht erbij heeft, je kunt niet direct reageren en … je weet niet wie er misschien meekijkt. Een belangrijke was dat de verplichting tot het gebruik van video geforceerd is. Hierover straks meer.

In de koffiepauze konden we niet met elkaar oplopen naar de lounge of het toilet. Even samen bijpraten zat er niet in.  Om weer uit onze bubbels (“Ik kwam mijn vrouw tegen die beneden de krant zat te lezen.”) in de online bijeenkomst te komen, gaven we een pen door aan elkaar via het beeldscherm. Wat kwam het toen mooi uit dat we allemaal een groene ISVW-pen hadden! Je had erbij moeten zijn!

Voordat we online een filosofisch gesprek zouden gaan voeren, hebben we eerst de voorwaarden besproken die de kans van slagen kunnen vergroten. Het feit dat we dit deden, zorgde ervoor dat we op deze voorwaarden gespitst waren. De vraag rees of een online goed gesprek anders is dan een live goed gesprek.

Om aan het bezwaar van het geforceerde gebruik van video tegemoet te komen, besloten we om de video uit te zetten tijdens het gesprek. Eén van ons begeleidde het gesprek dat volgde na de vraag: Is beeld noodzakelijk voor een online filosofisch gesprek?

We kwamen tot een aantal vragen en conclusies over online filosoferen zonder beeld:

-We kunnen ons beter concentreren.

-De beurt geven wordt van belang.

– De betrokkenheid hangt af van de groep en de opzet.

– Blinden filosoferen altijd zonder beeld.

– Je gaat bewuster luisteren en verwoorden.

– Gebaren en glimlachen doen er niet meer zo toe.

– De stemmen komen van dezelfde plek.

– Je gaat nog minder bewegen, je zit op het puntje van je stoel en dichterbij het beeldscherm.

– Maakt het uit dat je niet weet met wie je spreekt?

– Ben je meer jezelf als je jezelf niet ziet?

– Kun je filosoferen zonder geluid?

– Is filosoferen intiem?

– Is geluid intiemer dan beeld?

Natuurlijk hebben we ook gefilosofeerd over antwoorden op die vragen.

Tenslotte deelden we nog materialen die een goed begin zijn voor- of een goede voorbereiding zijn op een filosofisch gesprek. We noemen er nu een paar: het spel Dodelijke dilemma’s, een concentratieverhogend balspel: “Ik gooi de bal naar … , die ik kreeg van … ”, het boek De snelste zebra ter wereld, het verhaal De Woelmuis van Toon Tellegen en het gedachte-experiment “Brein in een vat”, van Putnam.

Het was goed om de bijeenkomst op deze wijze door te laten gaan. We willen samen een beroepsgroep zijn om onze expertise aan te scherpen, uit te breiden en te delen. Om ons belangrijke vak te versterken moeten we blijven samenwerken en blijven samenkomen.