Op 27 en 28 mei 2018 vond in Odense, Denemarken een bijeenkomst plaats van het Europese SOPHIA netwerk. Nanda van Bodegraven en Alexandra Bronsveld namen deel en schreven dit verslag. Het thema van dit jaar was “Children’s literature, critical literacy and philosophy with children“.  

Het thema van het Europese SOPHIA netwerk was dit jaar: Children’s literature, critical literacy and philosophy with children. Het waren twee dagen vol met lezingen en workshops. Van grote denkers tot kleine filosofen. Zo nam Kristof van Rossem (België) ons mee in de socratische gespreksvoering n.a.v. een stuk tekst van Nietszche, Beyond good and evil, en verzorgde Steven Hoggings (Engeland) een workshop over kritische tekstbeschouwing met kleuters. Juist deze afwisseling en verschillende perspectieven maken deze netwerkbijeenkomsten zo inspirerend. Soms is het wel even zoeken naar de juiste woorden omdat de voertaal Engels is, maar omdat er voldoende native speakers aanwezig waren kwamen we er altijd uit en zorgen onhandige vertalingen voor grappige gesprekken.

Het verhaal als toetssteen
Een van de workshops die me het meest is bijgebleven werd gegeven door Peter Worley van de Philosophy foundation (Engeland). In zijn workshop gaf Worley voorbeelden van hoe je vanuit het verhaal de filosofie kunt opzoeken en de beweging terug kunt maken van de filosofie naar het verhaal. Wanneer we filosoferen met een groep dan laten we vrij snel het verhaal los en volgen de groep. Ik herkende mezelf in deze aanname en neem het ‘follow the community where it leads to’ principe vaak kritiekloos als uitgangspunt voor het leiden van gesprekken met kinderen.
Worley moedigt ons juist aan om zowel het verhaal als de filosofie te verdiepen door steeds een in – uit of uit- in beweging te maken. Een simpel voorbeeld: neem een verhaal waarin een moeder voorkomt of een verhaal over een moedige kikker en zijn vriend. Je leest het verhaal en vervolgens kun je de vraag stellen: wat is een moeder? Of wat is moedig? Je kunt met elkaar op zoek gaan naar criteria voor moederschap en moedig zijn. Wanneer er een aantal criteria geformuleerd zijn kun je terug naar het verhaal en de vraag stellen: als we nu kijken naar wat wij een moeder noemen, is zij (in het verhaal) een moeder? Of als we kijken naar wat wij moedig vinden zijn Kikker en zijn vriend dan moedig? Vervolgens kun je nog overschakelen naar uit-het-leven-gegrepen voorbeelden en ervaringen van de groep om de beweringen en criteria die geformuleerd zijn vanuit deze invalshoek te toetsen.
Het is misschien een simpel voorbeeld maar juist in zijn eenvoud zo krachtig omdat we vaak vergeten te toetsen of dat wat we bedacht hebben met elkaar tijdens het gesprek ook waar is. Verhalen kunnen ons hierbij helpen en kunnen dus naast een mooi openingsscenario ook een toetssteen zijn.

Lidmaatschap
Voor maar 35,- euro per jaar ben je al lid van het SOPHIA netwerk en de bijeenkomsten zijn voor leden maar 20,- euro. Hier krijg je 2 dagen lezingen en workshops voor incl. lunch.
De bijeenkomsten zijn altijd in mei of juni. Er gaan geluiden op dat de volgende bijeenkomst in Polen of Ierland is. Meer informatie: http://www.sophianetwork.eu/ of houd de agenda van het CKN in de gaten.

Doelstellingen SOPHIA
Sinds de oprichting van het Europese SOPHIA netwerk organiseert SOPHIA netwerkbijeenkomsten met als doel:
•professionalisering van de leden van het SOPHIA netwerk,
•ontmoeting tussen Europese professionals die zich met filosoferen met kinderen bezig houden,
•het uitwisselen van ervaringen met filosoferen met kinderen,
•het delen van lessen, werkvormen en praktijkvoorbeelden filosoferen met kinderen,
•het delen van onderzoek op het gebied van filosoferen met kinderen,
•samenwerken in gezamenlijke projecten rondom filosoferen met kinderen.
Zie voor een fotoverslag van de meeting in Odense: http://www.sophianetwork.eu/sophia-network/2018-may-odense-denmark/